Każdy z nas jest indywidualną istotą zmysłową, która przez całą dobę przetwarza napływające do niej bodźce. Integracja tych sygnałów, czyli integracja sensoryczna to proces, w którym mózg przetwarza informacje pochodzące z różnych zmysłów, takich jak wzrok, słuch, dotyk, propriocepcja (czucie głębokie) i równowaga. Poprzez integrację tych informacji, mózg może skutecznie reagować na bodźce z otoczenia i kontrolować ruchy ciała. Obserwując dzieci uczęszczające do przedszkola dochodzimy do wniosku, że coraz częściej mają one problemy związane z zaburzeniami integracji sensorycznej. Dzieci te mają trudności z odbieraniem bodźców, problemy z koordynacją ruchową, koncentracją, regulacją emocji i ogólnym funkcjonowaniem. Integracja sensoryczna odgrywa kluczową rolę w rozwoju dziecka, dlatego skupiamy się na dostarczaniu dzieciom różnorodnych bodźców sensorycznych, które stymulują mózg dziecka do rozwoju i tworzenia połączeń między różnymi obszarami.
Jeśli zauważycie u swoich dzieci trudności w funkcjonowaniu pamiętajcie, że odpowiednie stymulowanie układu nerwowego poprzez integrację sensoryczną może pomóc w: rozwoju umiejętności poznawczych, takich jak pamięć i myślenie abstrakcyjne, poprawie koordynacji ruchowej, wzmacnianiu mięśni, poprawie równowagi i orientacji przestrzennej, zwiększeniu koncentracji i uwagi, lepszym radzeniu sobie z bodźcami z otoczenia, regulowaniu emocji i zachowań.
Przykłady ćwiczeń integracji sensorycznej, które można wykonywać w domu, aby wspomóc rozwój dziecka:
Układ dotykowy:
- „Dotykowe pudełko”:
weź pudełko po butach lub poszewkę na poduszkę, umieść w środku różne przedmioty, po czym poproś dziecko, by wkładając rękę do pudełka spróbowało zgadnąć, jakiego przedmiotu dotyka.
- Zabawa w kąpieli:
zachęcaj dziecko do używania podczas kąpieli różnych rodzajów gąbek, mydeł i ręczników. Zaproponuj maluchowi myjki o różnych fakturach, gąbki o odmiennych kształtach, możesz też dodać do kąpieli odrobinę krochmalu z mąki ziemniaczanej.
- „Naleśnik”:
ciasno zroluj dziecko w koc, bawiąc się w smarowanie i zawijanie naleśnika.
Na podłodze kładziemy koc, dziecko kładzie się na jego skraj, toczymy dziecko przed sobą (jak beczkę) jednocześnie zawijając dziecko w koc, następnie tocząc odwijamy dziecko
- Malowanie dłońmi, stopami:
farbę przeznaczoną do malowania palcami możesz zmieszać z innymi materiałami, np. kaszą, piaskiem, ryżem itp. Stwórzcie też własną „farbę” z kisielu, galaretki czy pianki do golenia.
- Baraszkowanie
baraszkowanie, toczenie się, przewracanie na poduchy, materac
bitwa na poduszki, przygotowujemy poduszki różnej wielkości, ciężkości z różnych materiałów, dziecko, rodzic trzyma poduszkę oburącz i poklepujemy się nią po wybranych częściach ciała kolana, plecy, dłonie itp. Nazywamy uderzane części ciała
mocniejsze przytulenie dziecka (niedźwiedzi uścisk)
- Masażyki
2 razy dziennie mocniej masować dziecko wybranymi fakturami, ruchem wolniejszym i bardziej dociskowym. Rysowanie na plecach/dłoni dziecka różnych wzorów, następnie odtwarzanie ich przez dziecko. Rysowanie palcem różnych wzorów w pojemnikach wypełnionych piaskiem
Układ przedsionkowy (odpowiedzialny m.in. za ruch i równowagę, napięcie mięśniowe, koordynację)
- 1. Skakanie na piłce:
wspólne zabawy na dużej nadmuchiwanej piłce, na której maluch będzie mógł usiąść i skakać.
- Tor przeszkód:
stwórzcie wspólnie tor przeszkód, taki który będzie wymagał od dziecka pełzania, skakania, wspinania, turlania, celowania itp.
- Huśtawki:
bujajcie się razem na różnego rodzaju huśtawkach (podwieszanych, wahadłowych, wiszących oponach).
- Turlanie:
turlajcie się razem na kocyku, poduszkach, matach
- Bieganie:
przypomnij sobie zabawę w berka; ścigajcie się, rozegrajcie mecz piłki nożnej czy koszykówki.
- Skakanie:
zachęcaj dziecko do zeskakiwania z niewielkiego podwyższenia (np. pierwszego stopnia schodów), wskakiwania na oznaczone pole, grę w klasy, zabawę skakanką, na podłodze rozmieszczamy gazety, są to kamienie w wodzie, idziemy gęsiego, przechodząc, skacząc z jednego kamienia na drugi, tak aby nie wpaść do wody
- Bujanie w kocyku:
maluch kładzie się na rozłożonym dużym kocu, a dwie dorosłe osoby delikatnie bujają go na boki
Układ proprioceptywny (tzw. czucie głębokie, dostarcza wrażeń z mięśni i stawów):
- Siłowanie:
Usiądź na podłodze i powiedz dziecku „Spotkałeś na swojej drodze ogromny kamień, spróbuj go przepchnąć”.
- Machanie i odbijanie:
Zachęcaj dziecko do zabawy rakietą tenisową, do badmintona itp.
3.Chodzenie tyłem
- Zabawa w “taczkę”:
Dziecko opiera dłonie o podłogę, a ty chwytasz je za uda i prowadzisz niczym taczkę.
7.Nalewanie i przesypywanie:
Pozwól dziecku na eksperymenty, niech przelewa płyny z kubeczka do kubeczka, przez lejek, a łyżeczką przesypuje drobne materiały (ryż, kaszę) do pojemników różnej wielkości i kształtu.
LINIKI do stron z pomysłami zabaw ruchowych: