Oto kilka wskazówek, ćwiczeń i zabaw, które mogą Państwo wykorzystać w domu.
Wybrane ćwiczenia powtarzamy 3 razy (wybieramy dowolne zabawy- nie ćwiczymy wszystkiego na raz , ćwiczenia z dzieckiem wykonujemy min.15 minut, przynajmniej co drugi lub co trzeci dzień. Dla uatrakcyjnienia ćwiczenia można wykonać w lustrze).
Ćwiczenia artykulacyjne:
Język:
- Wysuwanie języka z ust, język szeroki i wąski.
- Dotykanie czubkiem języka do nosa i do brody na zmianę( nie można pomagać sobie palcem)
- Kierowanie języka w kąciki ust: w prawo i w lewo przy szeroko otwartych ustach.
- Unoszenie języka na wargę górną- język szeroki i wąski.
- ,,Malowanie’’ językiem podniebienia twardego, dochodząc do podniebienia miękkiego.
- Dotykanie językiem poszczególnych zębów ,, liczenie zębów’’ na górze i na dole.
- Zwijanie języka w rurkę i wydmuchiwanie powietrza przez rurkę.
- ,, Malowanie językiem policzków’’ od wewnątrz.
- ,,Malowanie językiem zębów’’ na górze i na dole.
- ,,Śliweczka’’- przy zamkniętych ustach przesuwanie języka wokół ust, wykonując kółka.
- Wypychanie policzków językiem od wewnątrz na zmianę raz z prawej, raz z lewej strony.
- Naśladowanie jak kot pije mleko.
- Kląskanie językiem.
- ,,Źrebaczek’’ język znajduje się miedzy wargami i parskamy równocześnie językiem i wargami.
- Wymawianie głoski ,,l’’ wolno, potem coraz szybciej.
- Wymawianie głoski ,,t’’ wolno, potem coraz szybciej.
- Wymawianie głoski ,, d’’ wolno, potem coraz szybciej.
- Wymawianie głosek ,, t-d’’ wolno, potem coraz szybciej.
- Wymawianie głosek ,, t-d-n’’ wolno, potem coraz szybciej.
- Wypowiadanie głoski ,,l’’ w sylabach.
-la-la-la
-lo-lo-lo
-lu-lu-lu
-le-le-le
-ly-ly-ly
-allll, olll, ull, ell, ylll, ill
- Wypowiadanie głoski ,,t’’ w sylabach:
-ta-ta-ta
-to-to-to
-tu-tu-tu
-te-te-te
-ty-ty-ty
-Atut, ottt, uttt, ettt, ytt, ittt
- Wypowiadanie głoski ,,d’’ w sylabach:
-da-da-da
-do-do-do
-du-du-du
-de-de-de
-dy-dy-dy
– add, odd, uddd, edd, udd, iddd
Usta:
- Ściąganie ust, jak przy wymawianiu samogłoski ,,u’’ a następnie spłaszczenie ust, jak przy wymawianiu samogłoski ,,i’’.
- Otwieranie i zamykanie ust.
- Wciąganie powietrza przy ściągniętych ustach.
- Cmokanie.
- Przesuwanie zamkniętych ust w prawą i lewą stronę.
- Parskanie.
- Ssanie wargi górnej, potem dolnej.
- Przy zamkniętych zębach rozciąganie warg tak, by zęby były widoczne.
- Zakładanie wargi górnej na dolną i dolnej na górną.
- Oblizywanie warg czubkiem języka- ,, malowanie warg’’.
Podniebienie miękkie:
- Chuchanie na dłoń, papier, lusterko.
- Ziewanie.
- Chrząkanie.
- Pokasływanie.
- Gęganie- gę gę gę…
Ćwiczenia fonacyjne:
- Wymawianie, śpiewanie samogłosek (początkowo jednej potem ich kombinacji)
-a
-a-a
-a-a-a-a
(identycznie pozostałe o,e,u,y,i)
- Wymawianie, śpiewanie kombinacji samogłosek
-a-o
-a-o-u
-e-i-y
- Śpiewanie piosenek
- Muczenie: muu muuu
- Przeciąganie ,,ą’’ i ,,ę’’ wymawianie tych głosek na zmianę lub kilka równocześnie
Zabawy tematyczne :
– „Śpij laleczko”- kilkakrotne powtarzanie tej samej głoski: usypianie lalki: „aaa”, płacz lalki: „uuu”, zdziwiony pajacyk: „ooo”, koziołek śpiewa lalce swoją kołysankę: „eee”, myszka chce uciszyć lalę: „iii”, małpka martwi się płaczem lalki: „yyy”.
-„Echo”- dziecko powtarza za rodzicem, np.: „a” (głośno) – „a” (cicho), „e” (głośno)- „e”(cicho), „oo”, „uu”, „ii”, „yy” (głośno – cicho).
– Dziecko mruczy przez nos – przedłużając wymowę głosek: „m”, „n”, czemu zawsze towarzyszy drganie skrzydełek nosa i warg (sprawdzenie przez dotyk palcem);
– „Psss…”- naśladowanie syczenia ulatniającego się powietrza z balonika na jednym wydechu,jak najdłużej.
Ćwiczenia słuchowe:
- Rozpoznawanie dźwięków instrumentów melodycznych, (dźwięki do pobrania z internetu np. trąbki, gitary, pianina, bębenka, cymbałki itp. Można połączyć rozpoznawanie instrumentów z wyszukiwaniem odpowiedniego obrazka.
- Rozpoznawanie głosów różnych zwierząt nagranych na płycie, pobranych z internetu lub samodzielnie naśladowanie odgłosów zwierząt.
- Rozpoznawanie przez dziecko dźwięków, jak np. szeleszczenie papierem, przelewanie wody z jednego kubeczka do drugiego, uderzanie łyżeczką o szklankę, darcie papieru, dźwięk budzika, stukanie klockiem o klocek itp.
- Odtwarzanie rytmu przez dziecko poprzez klaskanie, tupanie, uderzanie dłonią o blat stołu itp.
- Odgadywanie przez dziecko liczby dźwięków. Dziecko układa tyle klocków lub patyczków ile usłyszało dźwięków.
Ćwiczenia usprawniające funkcję oddechową:
- Dmuchanie na płomień świeczki, zapałkę tak, by ugasić płomień.
- Dmuchanie na płomień świecy tak, by płomień wyginał się w różne strony, ale nie zgasł.
- Dmuchanie piórek, wacików, lekkich przedmiotów, chrupek itp.
- Dmuchanie baniek mydlanych.
- Wąchanie kwiatków, różnych zapachów, np. perfum, mydła itd.
- Unoszenie słomką lekkich przedmiotów, wacików, chrupek i utrzymywanie w powietrzu przez pewien czas.
- Picie soku, wody przez słomkę.
- Dmuchanie piłeczki styropianowej itp.
- Wdychanie powietrza nosem i wydychanie ustami.
- Dmuchanie na cienką, dużą chustę, nałożoną na głowę i twarz dziecka ,,duch’’.
- Dmuchanie powietrza przez słomkę do wody.
- Nadmuchiwanie baloników.
- Dmuchanie, chuchanie na lusterko.
- Gra na instrumentach muzycznych: harmonijka, fujarka.